آرد باقیمانده جامدی است که پس از روغن دادن به دانه های روغنی باقی می ماند. در قدیم به آن کنجد، کنجد و کنجد نیز می گفتند. چه آن را فشرده و با آب یا روغن گرفته شود، آرد می گویند. اما ماده جامد باقی مانده از گندم و برنج، سبوس، نیشکر و چغندر را تفاله می گویند.
روغن کنجاله سویا چیست؟
آرد به دلیل داشتن پروتئین و انرژی بالا می تواند منبع غذایی مفیدی برای تغذیه دام و طیور باشد. آرد کنجد را معمولاً قبل از فروش به قطعات کوچک برش می دهند یا آسیاب می کنند.آرد کنجد، تخمه آفتابگردان، مغز گردو و نارگیل. .. هر یک از آنها برای اهداف مختلفی استفاده می شود زیرا هر کدام دارای خواص و ویژگی های منحصر به فردی هستند. به عنوان مثال از کنجد و آفتابگردان به عنوان خوراک دام، طیور و آبزیان استفاده می شود. آرد کنجد حاوی ۲۵۳۵ درصد پروتئین با جذب بالا، ۶۱۲ درصد چربی و سایر مواد لازم برای رشد دام و طیور است.
این وعده غذایی که قبلا به عنوان ارزن، ارزن و کنجد شناخته می شد، منبع غنی پروتئین و سایر مواد مغذی است که اغلب برای تغذیه ماهی و طیور (مرغ) استفاده می شود. مهم است که به یاد داشته باشید که همه وعده های غذایی انتخاب خوبی برای تغذیه حیوانات نیستند و می توانند مانند کنجاله کرچک و درختان صیقلی برای خوردن سمی باشند و فقط به عنوان کود استفاده شوند.
خواص روغن کنجاله سویا
خواص کنجاله سویا بسیار بالاست. سویا حاوی مقدار زیادی پروتئین گیاهی و مقدار زیادی اسید لینولئیک است، بنابراین سویا بهترین جایگزین برای گوشت به حساب می آید، به همین دلیل است که خواص کنجاله سویا و پس از روغن گیری مورد توجه قرار می گیرد. سویا که از خمیر حاصل از آن می توان برای تهیه خوراک دام استفاده کرد یا در غذا و دارو استفاده کرد. در این بخش به خواص کلیدی کنجاله سویا می پردازیم.
خواص کنجاله سویا بسیار بالاست به طوری که می توان گفت سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع و ویتامین های محلول در چربی است که تاثیرات زیادی بر روی مرغ و طیور خواهد داشت، همچنین تحقیقات نشان داده است که اگر کنجاله سویا تفاله کنجد باشد.
با آرد سویا برای تغذیه پرندگان، علاوه بر خواص عالی دیگر، این مواد به یک آنتی اکسیدان طبیعی به نام سمینا تبدیل می شود که در کنترل حشرات بسیار موثر خواهد بود. درصد پروتئین در تفاله کنجد بیش از 40 درصد است که به این معنی است که میزان پروتئین آرد کنجد نسبت به سایر دانه های روغنی بیشتر هست.
از نظر خوش طعم بودن و ملین بودن بسیار عالی است.چون روغن کنجاله سویاتحت فشار به دست می آید حاوی حدود هشت درصد فیبر است.سزامولین موجود در آرد کنجد به آن پایداری خوبی در برابر اکسیداسیون می دهد.یک آنتی اکسیدان طبیعی به نام سسامین است. وجود این دو ماده در روغن کنجد برای ماده ای در مبارزه با حشرات استفاده می شود. ترکیب غذایی کنجد بسیار شبیه به سویا است. از نظر ترئونین و لیزین کم است. چربی و اگزالات آن بسیار زیاد است، البته قبل از روغن گیری لایه برداری کاهش می یابد
هشدارها در مورد مصرف آرد کنجد محتوای بالای اسید فیتیک کلسیم موجود در کنجد را غیر قابل خوردن می کند و مصرف زیاد آن باعث اسهال در طیور میشود. در صورتی که مکمل های معدنی بیش از 10 درصد در رژیم غذایی استفاده شوند باید مورد توجه قرار گیرند. هشدارها در مورد مصرف آرد کنجد محتوای بالای اسید فیتیک کلسیم موجود در کنجد را غیر قابل خوردن می کند و مصرف زیاد آن باعث اسهال در طیور می شود. در صورتی که مکمل های معدنی بیش از 10 درصد در رژیم غذایی استفاده شوند باید مورد توجه قرار گیرند. ده درصد آرد کنجد باید دو درصد کلسیم داشته باشد.به طور کلی محدودیت مصرف آرد کنجد به دلیل کم انرژی بودن و لیزین بودن آن و مقدار زیاد اسید فیتیک است.آرد کنجد حاوی روغن، چربی لاشه را نرم کرده و باعث طعم نامطبوع آن می شود. نکته دیگر این است که استفاده زیاد از آن در خوراک گاوهای شیری باعث ایجاد بو و طعم در شیر شده است.
از دیگر خواص روغن کنجاله
در یکی از انواع روش های روانکاری مبتنی بر دما، فرآیند روانکاری به دو روش پرس گرم و سرد تقسیم می شود. در روانکاری فشرده سازی گرم، کیفیت روغن به بیش از صد می رسد. بیشتر به نظر می رسد، اما اشکالات زیادی دارد. اما در روش روغن کاری پرس سرد دمای روغن حداکثر به 40 درجه می رسد و روغن به صورت طبیعی و تنها از طریق فشار روی دانه خارج می شود. نیازی به پیچیدگی صنعتی ندارد و سالم تر است. دمای پایین باعث می شود که ترکیب روغن و آرد تغییر نکند و خواص دانه های روغنی حفظ شود.
کنجاله سویا تا سال 1375 به سختی در سبد محصولات کشاورزی مورد نیاز کشور جای خود را داشت، اما به تدریج جای خود را به عنوان یکی از محصولات ضروری کشاورزی باز کرده و این روند رشد کرده و تا جایی پیش رفته است که امروز می توانیم. بازار کشاورزی ایران را بدون آرد سویا تصور کنید. این امر تقریبا غیرممکن است و در صورت قطع یک هفته ای عرضه این محصول به بازار، بازار گوشت و پروتئین کشور به شدت متضرر می شود. در حال حاضر سالانه حدود 2.5 میلیون تن کنجاله سویا در کشور مصرف می شود که بخش قابل توجهی از آن در خوراک طیور و دام استفاده می شود. سویا از خانواده دانه های روغنی است و تقریباً 55 درصد از کل تولید دانه های روغنی را به خود اختصاص می دهد که در حال حاضر این میزان است. مهمترین محصول دانه روغنی جهانی هست.
کنجاله سویا بعد از ذرت مهم ترین است. کنجاله سویا یک غذای پروتئینی خوب در خوراک طیور است که ارزان، بهداشتی و ترکیبی است. کنجاله سویا حاوی مواد سمی به نام مهارکننده های پروتئاز است که از هضم پروتئین جلوگیری می کند. به دلیل وجود این سموم، تغذیه سویای خام و کنجاله گرم نشده آن در دام باعث تاخیر در رشد حیوان و افزایش فصل تولید مثل می شود. گرما این سموم را غیرفعال می کند و به این ترتیب می توان تا حد زیادی این اثرات را میتوان جوری از بین برد.
آرد بادام زمینی پس از روغن گیری از دانه بادام زمینی به دست می آید و بویی شبیه لوبیا تازه دارد و طعمی شیرین و مطبوع دارد. این ماده منبع خوبی از انرژی و پروتئین است. آرد بادام زمینی در مقایسه با آرد سویا حاوی فیبر بوده و انرژی بیشتری دارد اما پروتئین کمتری دارد و کیفیت پروتئین آن کمتر از آرد سویا است. رنگ این آرد بسته به طرز تهیه و میزان پوست مغز آن متفاوت است. قهوه ای مایل به قرمز رنگ به عنوان نشانه ای از پوسته باقی مانده در نظر گرفته می شود.
روغن کنجاله ی سویا و عوارض آن
مصرف سویا باعث افزایش فعالیت استروژن یا هورمونی می شود که سطح بالای آن بر گامت های مردانه تاثیر منفی می گذارد. سویا باعث ناباروری در مردان می شود. افرادی که بیشتر سویا می خورند، نسبت به افرادی که مصرف نمی کنند، اسپرم کمتری دارند. در مردان بر رفتار اجتماعی و رفتار خشونت آمیز آنها تأثیر منفی می گذارد. در پسران نیز خطر ابتلا به سرطان بیضه را در بزرگسالی افزایش می دهد. این غذا حاوی مقادیر بالایی از مواد ضد مغذی از جمله مهار کننده های آنزیم هایی است که به تریپسین متصل می شوند و سایر آنزیم هایی که عملکرد را مهار می کنند. در مطالعات حیوانی، رژیم های غذایی سرشار از مهارکننده های تریپسین باعث مشکلات حاد و تشدید کننده پانکراس و سرطان پانکراس خواهد بود.
سویا و انواع مختلف آن منبع طبیعی آلومینیوم هستند. فلز اضافی در بدن عامل اصلی بسیاری از بیماری های کلیوی در نظر گرفته می شود. اگزالات سویا به عنوان عامل ایجاد سنگ کلیه شناخته شده است. هضم اگزالات برای دستگاه گوارش ما دشوار است. در نتیجه این مواد در داخل کلیه ها انباشته میشوند.وقتی تجمع اگزالات به طور خطرناکی افزایش می یابد به سنگ تبدیل می شود.اگر سابقه نارسایی کلیه یا هر اختلال کلیوی دیگری دارید توصیه می شود از پروتئین سویا خودداری شود.
وجود انواع مواد معدنی ضروری و غیر ضروری وجود تقریباً 44 درصد پروتئین در کنجاله سویا وجود انواع ویتامین ها مانند ویتامین A و E و مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و آهن مصرف قوی در دام و طیور مصرف بیشتر گوشت یا تولید تخم مرغ بسیار ضروری هست.
